Wawel Zygmuntowski

Wśród budowli rezydencjonalnych władców europejskich w dobie Renesansu królewski pałac na Wawelu wyróżnia się m.in. tym, że dzieje jego powstawania i użytkowania w czasach świetności można prześledzić na podstawie zachowanych i w większości opublikowanych, rachunków dworskich oraz archiwaliów miejskich i kościelnych. Waga tych materiałów, jest tym większa, że renesansowy pałac opuszczony przez dwór królewski w początku XVII wieku, długo zaniedbywany i niszczony pożarami, w tym zwłaszcza w latach 1595 i 1702, uległ ostatecznej dewastacji w czasie gdy go przerobiono na koszary wojska austriackiego. Natomiast po odzyskaniu zamku przez społeczeństwo polskie podczas wieloletnich prac restauracyjno-konserwatorskich, które z przerwą wojenną trwały niemal cały wiek dwudziesty, wspomniane materiały źródłowe z różnych powodów nie zostały w pełni wykorzystane. Toteż dzisiejsza postać dawnej rezydencji królewskiej mimo okazałości, do której przyczynia się zwłaszcza wspaniała kolekcja arrasów Zygmunta Augusta, jest bardzo odległa od tej, jaką pałac wawelski miał w czasach swej świetności, pod koniec panowania Zygmunta Starego.