Zawieyski:

Jerzy Zawieyski – prozaik i dramaturg, kojarzony z powojennym nurtem literatury katolickiej, w latach 1957–1968 członek Rady Państwa PRL, kolegialnego odpowiednika prezydentury. Literacki outsider w okresie ofensywy socrealizmu, zapisał się w zbiorowej pamięci także jako poseł Koła Znak i prezes warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. Cieszył się zaufaniem prymasa Stefana Wyszyńskiego i jednocześnie – możliwością prowadzenia rozmów z I Sekretarzem KC PZPR Władysławem Gomułką. Zaakceptowany w roli mediatora między hierarchicznym Kościołem a przedstawicielami najwyższych władz partyjno‑państwowych poddany był permanentnej inwigilacji prowadzonej przez organa bezpieczeństwa komunistycznego państwa. Milczał o swej nienormatywnej seksualności, by realizować cele, które stawiał sobie w przestrzeni publicznej. Aktor z wykształcenia, pisarz z wyboru, po październiku 1956 roku pojawił się i pozostawał na politycznej scenie z nadzieją, że uda mu się pogodzić racje Wyszyńskiego i Gomułki. Ta idée fixe ważyła także na jego twórczości. Aż do lat 60. XX wieku krytycy dostrzegali w jego utworach głównie ekspresję katolicyzmu. Przełamywał to stereotypowe myślenie zarówno w prowadzonym od 1955 roku dzienniku, jak i poprzez literacką praktykę. Pisał o wrażliwości jednostki na sprawy zbiorowości, o ludziach, którzy uwikłali się w „romans z ojczyzną”. Szukał w przeszłości tego, co łączy najbardziej podzielone społeczeństwa – tożsamości, opartej na wspólnych, historycznych i kulturowych korzeniach.