W walce z najazdem szwedzkim:

Oceniając dziś, po trzystu latach, wojnę prowadzoną z wielkim poświęceniem i zawziętością przez polskie masy ludowe przeciwko obcemu najeźdźcy, widzimy przede wszystkim bardzo wyraźnie, że chłopi i plebs miejski, walczący o wyzwolenie ojczyzny w dobie najazdu szwedzkiego, doskonale pojmowali związek między walką z feudalnym uciskiem a walką z obcym najazdem. Chłopi wielkopolscy, którzy w roku 1651 powstali przeciwko jarzmu feudałów i górale podhalańscy, którzy w tym samym roku pod wodzą Kosti Napieralskiego usiłowali złamać panowanie feudałów - walczyli w latach 1655 i 1656 przeciwko szwedzkiemu najeźdźcy, podczas gdy ich wrogowie - feudałowie polscy - przysięgali wierność szwedzkiemu królowi Karolowi Gustawowi. (Fragment wstępu)