Tadeusz:

Nowela "Tadeusz" to jeden dzień z życia zwyczajnej chłopskiej rodziny. Matka – Chwedora przystępuje do codziennych gospodarskich zajęć, budzi syna i wspólnie przygotowują się do wyprawy do dworu. Ma tam pracować przy odchwaszczaniu ogrodu zamożnego pana. Tymczasem Klemens - mąż Chwedory wyruszył już do orki – pracuje jako parobek. Kobieta musi zabrać chłopca ze sobą. Idąc, przystają u stóp kapliczki i chwilę się modlą. Tadeusz podziwia przyrodę, Chwedora błaga Opatrzność o opiekę nad synem. Jednak los bywa przewrotny... Główną bohaterką noweli "A... B... C..." Elizy Orzeszkowej jest Joanna Lipska, córka zmarłego nauczyciela. Utwór daje przykład pracy u podstaw, tu opisanej jako prowadzone przez młodą dziewczynę domowe nauczanie, nie tylko podnoszące poziom wykształcenia wśród niższych warstw społecznych, ale i ukazujące formę walki z germanizacją i rusyfikacją. [lubimyczytac.pl]