W zimowy wieczór

W zi­mo­wy wie­czór Wie­czór był nie­póź­ny, ale bar­dzo ciem­ny; na nie­bie usła­nym chmu­ra­mi nie świe­ci­ła ani jed­na gwiaz­da, wiatr po­su­wi­ście ha­sał, wi­ru­ją­cy­mi słu­py wzbi­jał się w gó­rę, ga­ma­mi szu­mów, ję­ków, gwiz­dań śpie­wał w głę­bo­kiej ko­tli­nie, na któ­rej dnie le­żał rów­ny, sze­ro­ki, od śnie­gu bia­ły szlak za­mar­z­łej rze­ki. Rze­ka, wą­skie jej wy­brze­ża, wy­so­kie ścia­ny ko­tli­ny ma­ja­czy­ły w gru­bych ciem­no­ściach męt­ną bia­ło­ścią okry­wa­ją­ce­go je śnie­gu. Z jed­nej stro­ny, na gó­rze, pa­no­wa­ła zu­peł­na pust­ka, tu i ów­dzie tyl­ko prze­ry­wa­na czar­ny­mi, cien­ki­mi li­nia­mi drzew, mło­dych so­sen mo­że, po wy­cię­tym bo­rze po­zo­sta­łych. [...]

Ur. 6 czerwca 1841 r. w Miłkowszczyźnie Zm. 18 maja 1910 r. w Grodnie Najważniejsze dzieła: Nad Niemnem (1888), Cham (1888), Meir Ezofowicz (1878), Gloria victis (1910), Dobra pani (1873), A...B...C... (1873), Niziny (1885), Dziurdziowie (1885) Polska pisarka nurtu pozytywizmu znana pod nazwiskiem męża, Piotra Orzeszko, nazwisko rodowe: Korwin-Pawłowska. Publikowała pod pseudonimami: E.O., Bąk, Wa-Lit-No, Li...ka, Gabriela, Litwinka. Pierwszymi jej tekstami były powieści tendencyjne (Marta 1873); cele swojej wczesnej twórczości przedstawiła w rozprawach: Kilka uwag nad powieścią (1866) i Listy o literaturze (1873). Drugim etapem pisarskim Orzeszkowej był realizm (Nad Niemnem), oscylujący niekiedy w kierunku naturalizmu (Dziurdziowie). Teoretycznoliterackie opracowanie założeń powieści realistycznej znalazło się w rozprawie O powieściach T.T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle (1879). Późne utwory noszą cechy prozy modernistycznej (tom Gloria victis). Najsłynniejsza powieść Orzeszkowej, Nad Niemnem, dotyczy tematu tożsamości narodowej, będąc jednocześnie uczczeniem powstania styczniowego, w którym autorka czynnie brała udział. Samo powstanie było bardzo ważną częścią jej życia - w swoim domu ukrywała ostatniego dyktatora tego zrywu narodowego, Romualda Traugutta, osobiście też organizowała zaopatrzenie i pomoc lekarską dla powstańców. Pisarka utrzymywała ścisłe kontakty ze środowiskiem literackim: M. Konopnicka była jej bliską przyjaciółką jeszcze z pensji; ożywiona korespondencja łączyła Orzeszkową z L. Méyetem i Z. Miłkowskim; była związana z tygodnikiem Bluszcz. Nominowana do Nagrody Nobla w 1905 r., przegrała jednak z H. Sienkiewiczem. Twierdziła, że literatura powinna odpowiadać za los społeczeństwa. autor: Bartłomiej Sandomierski

Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.