Łukasz Tischner (ur. 1968) – historyk literatury, publicysta, tłumacz. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiował też filozofię. Doktoryzował się na Wydziale Polonistyki UJ, gdzie pracuje jako adiunkt w Katedrze Historii Literatury Polskiej XX wieku. W latach 1994-2010 był redaktorem miesięcznika „Znak”. Wydał Sekrety manichejskich trucizn. Miłosz wobec zła oraz Miłosz w krainie odczarowanej. W swych badaniach skupia się na związkach literatury z filozofią i religią. Pozostaje wierny ulubionym pisarzom – Miłoszowi i Gombrowiczowi.

Gombrowicza milczenie o Bogu to pierwsza monografia twórczości Gombrowicza w aspekcie jego stosunku do religii. Pisarz deklarował się jako ateista, ale uporczywość pytania o jakąś transcendencję każe podejrzewać, że jego ateizm nie jest oczywisty. Tytuł wziął się z przeświadczenia, że Gombrowicz milczy o czymś, co jakby wciąż go osacza, a jego milczenie jest formą nasłuchiwania, zapytywania o to, co źródłowe. Łukasz Tischner burzy utarte przekonania i udowadnia, że świat powołany przez pisarza nie może się obyć bez hipotezy jakiejś transcendencji, przy czym siła ta kojarzy się raczej z „zasadą piekielną", jakimś absolutem zła, niż z chrześcijańskim dobrym Bogiem.

Przyzwyczajeni jesteśmy widzieć autora „Ferdydurke” głównie jako kogoś, kto przedrzeźnia społeczne formy i uczy „bycia sobą”. Jednak ze studiów Błońskiego, Jarzębskiego, a teraz Łukasza Tischnera – wyłania się inny Gombrowicz, pesymistyczno-zuchwały, poszukujący wyjścia z siebie. Ukazuje on człowieka zamkniętego w pułapce form, zasad, rytuałów ofiarniczych, prowadzących do nieuniknionego mordu. Kryje się za tym mroczna wizja kultury, w której pierwotne źródło stanowi akt przemocy. Ale jest nadzieja wyjścia z pułapki, znalezienia innej wizji człowieka i świata, stworzenia innego Kościoła.

• Tadeusz Sobolewski

  [na postawie noty wydawniczej]