4 czerwca 1989 rok to ważna data dla Polski. W 2014 roku obchodzimy 25 lat wolności, 25 lat od pierwszych częściowo wolnych wyborów. Głosowanie, które odbyło się ćwierć wieku temu, przyniosło zwycięstwo soli­darn­ości­owej­ opozycji oraz porażkę komunistycznej władzy. Trzeba pamiętać, że fundamenty wolnej Polski zbudowała „Solidarność”, dzięki niej mamy dziś wolny rząd i wolny kraj.

To właśnie Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, a właściwie jego zalążki były tematem ostatniego „Spotkania z Historią”.

Na zaproszenie Józefa Szydłowskiego na spotkanie przybył jego brat Piotr Szydłowski, który na początku 1981 roku został przewodniczącym Międ­zyza­kład­oweg­o Komitetu Zało­życi­elsk­iego­ w Świeciu. Swoją opowieść o początkach „Solidarności” w Świeciu rozpoczął od przytoczenia 21 postulatów ogłoszonych 17 sierpnia 1980 przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Listę otwierało żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych. Pozostałe dotyczyły przestrzegania konstytucyjnych praw i wolności, zniesienia przywilejów partyjnych oraz poprawy warunków bytowych społeczeństwa. Postulaty, które w 1980 roku zostały podpisane przy Okrągłym Stole, są jednym z najważniejszych dokumentów XXI wieku i są następstwem postania NSZZ „Solidarność”.

Piotr Szydłowski powiedział, że: Na początku w różnych regionach Polski powstały MKZ, a następnie w powiatach zaczęły się tworzyć komisje zakładowe, również w świeckich zakładach min.: w Oświacie, Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych czy Zakładach Celulozy i Papieru, było ich około 40 w naszym rejonie.

MKZ w Świeciu zajmowała się koordynacją komisji zakładowych. W zakładach pracy zaczęto wydawać biuletyny NSZZ ”Solidarność”, w ZCiP w Świeciu wydawano pismo „Pracownik”, na łamach, którego m.in. informowano o wydarzeniach w kraju i w regionie, których media nie nagłaśniały. Jak powiedział Józef Szydłowski: to prasa solidarnościowa była źródłem rzetelnej informacji. Prasa lokalna była często cenzurowana.

Jak wspomniał Piotr Szydłowski w 1981 roku MKZ w Świeciu doprowadziły do obrad świeckiego „Małego Okrągłego Stołu”: Spotkaliśmy się z ówczesnymi władzami miasta, komitetu powiatowego PZPR oraz kierownikami poszczególnych wydziałów, aby omówić problemy lokalne.

Uczestnicy spotkania również mieli okazję wysłuchać relacji uczestnika wydarzeń marcowych w Bydgoszczy. Piotr Szydłowski nie tylko był naocznym świadkiem, ale można powiedzieć, że i poszkodowanym. Jak wspominał: W czasie obrad weszli milicjanci i funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa, siłą wyprowadzono działaczy „Solidarności” i pobito Jana Rulewskiego. Po wydarzeniach marcowych często był wzywany przez SB, w końcu został wcielony do kompani polowej, gdzie służba była bardzo trudna. Tylko z troski o bezpieczeństwo swoich najbliższych wycofał się z aktywnego uczestnictwa w „Solidarności”.

Spotkanie to dowodzi, że historia zatoczyła koło, bowiem jak się okazuje nie wszystkie postulaty „Okrągłego Stołu” zostały wprowadzone w życie, a część z nich mimo upływu 25 lat wciąż jest aktualnych. Spotkanie to było okazją do poznania historii najnowszej, dotyczącej szczególnie naszego miasta i regionu.

oprac. Marcin Warmke