Jak ziemniak zmienił historię • Jak wielkie znaczenie może mieć zwykły ziemniak? W połączeniu z ludzkim geniuszem ogromne. Właśnie od ziemniaka zaczyna się historia opowiedziana przez znakomity duet – Terry’ego Pratchetta i Stephena Baxtera. Niewielkie urządzenie napędzane właśnie tym niepozornym warzywem ozwala ludziom na zrobienie kroku. Bardzo ważnego kroku, bo prowadzącego do równoległego świata, do Ziemi, ale nie tej naszej. Drugiej. Trzeciej. Tysięcznej… Urządzenie jest tanie, dostępne dla każdego i prowadzi do nieskończonej ilości odbić naszej planety, które łączy tylko jeden fakt – nie są one zamieszkane przez ludzi. Jak wiele osób zdecyduje się porzucić swoje dotychczasowe życie, by wyruszyć w nieznane? • W podróży do kolejnych światów towarzyszymy nietypowemu duetowi składającemu się ze sztucznej inteligencji zamieszkującej lodówkę oraz zatrudnionego przez nią specjalisty od przemierzania Długiej Ziemi. Ich perypetie w odkrywaniu nieznanego często wywołują uśmiech, ale czasem prowadzą do rozmyślań nad historią planety. Na pytanie, jak mogłaby wyglądać Ziemia, gdyby nie zamieszkujący ją ludzie, autorzy odpowiadają na setki różnych sposobów. Do Czytelnika należy wybór, która z nich odpowiada mu najbardziej. Książka ta nie jest jednak tylko przygodą czy fantastyką. Autorzy w realistyczny sposób opisują kaskadę wydarzeń związanych z powszechną możliwością przekroczenia w inny świat. Jakie skutki będą miały nowe trendy kolonizacyjne dla światowej gospodarki? A jakie dla pojedynczej rodziny? • Długa Ziemia jest wstępem w pięciotomowej serii i choć ostatnie jej części wydane zostały już po śmierci Terry’ego Pratchetta, jest to niewątpliwie wspólne dzieło obu panów. Warto zapoznać się z połączeniem humoru Pratchetta i naukowym zacięciem Baxtera, które pozwolą nam przemierzyć niezliczone światy, nie ruszając się z fotela. • Joanna Pękala • Biblioteka Kraków

Opowieść na dwa głosy • Władysław Hasior (1928–1999) był jednym z najwybitniejszych • współczesnych, polskich rzeźbiarzy. Wspomnienia Hanny Kirchner (krytyczki literackiej, pisarki, tłumaczki) Hasior. Opowieść na dwa głosy to zapis trzydziestoparoletniej przyjaźni między artystą a pisarką. Hasior pochodził z Nowego Sącza, ukończył słynną szkołę Kenara (Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem), następnie warszawską ASP. Możliwe to było dzięki stypendium oraz pomocy kilku osób. Po skończeniu studiów osiadł w Zakopanem i z tym miastem związał się na zawsze. • Swoje niezwykłe prace tworzył z przedmiotów gotowych, najczęściej starych i zużytych, śmieci symbolicznych (m.in. kawałków blachy, drutów, zepsutych zabawek, piór, desek, rur, strzępów tkanin, futra, papieru, szkła). • Był równocześnie rzeźbiarzem, scenografem, architektem, reżyserem. Jest uważany za pioniera asamblażu w Polsce (w sztuce – kompozycja z przedmiotów gotowych, trójwymiarowa odmiana kolażu). Jego twórczość wymyka się wszelkim definicjom. Niektóre z jego najs­łynn­iejs­zych­ prac to: cykl „Sztandary” (czerpał inspiracje z kościelnych sztandarów procesyjnych oraz wojskowych), „Niobe” (okaleczona z czarnego pożaru krematorium, utoczona z mydła i oblepiona woskiem płonących świec), „Przesłuchanie anioła” (artysta powiesił rzeźbę anioła głową w dół, żeby podnieść okrucieństwo tematu, pod spodem zapalił ogień, który sprawia, że włosy się poruszają), „Organy” (pomnik na przełęczy Snozka koło Czorsztyna), „Czarny krajobraz I – Dzieciom Zamojszczyzny” (czarny, dziecięcy wózek z zapalonymi świecami w środku, rzeźba jest zbudowana na silnym kontraście, nowe życie a śmierć), „Wyszywanie charakteru” (pod igłę maszyny do szycia położono małą laleczkę). • Prace wystawiał sam lub zbiorowo na wystawach w kraju i na świecie. Nie sposób wymienić wszystkich dzieł. Zachęcam do przeczytania książki oraz zwiedzenia Galerii Hasiora (oddział Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem), mieszczącej się w dawnej leżakowni sanatorium. To klimatyczne miejsce, o interesującej architekturze, przez lata było pracownią i domem mistrza, a wystrój, który możemy podziwiać, sam zaaranżował. Warto też odbyć nastrojowy spacer na jego grób. Obecny nagrobek jest dziełem rzeźbiarza Karola Gąsienicy-Szostaka i stanowi przykład nowoczesnej rzeźby. • Hasior zmarł po ciężkiej chorobie w 1999 r. w zapomnieniu, a nawet odrzuceniu przez środowisko. Twórczość tego kont­rowe­rsyj­nego­ artysty przypomniał krakowski MOCAK w lutym 2014 r. wystawą Władysław Hasior. Europejski Rauschenberg? Była to pierwsza od 40 lat tak duża krakowska wystawa prac artysty. • Biblioteka Kraków • Joanna Muniak

Czy wiecie, jaki jest najlepszy sposób na udany dzień? Jeśli nie, to Tata Niedźwiedź i jego przeuroczy syn zdradzą Wam na niego receptę: ...naprawdę najlepsze jest dopiero przytulenie się mocno do kogoś. • Książka „Proszę mnie przytulić” to mistrzowski duet autora Przemysława Wechterowicza i ilustratorki Emilii Dziubak. Wydana została w 2013 roku przez Agencje Edytorską EZOP, wielokrotnie była wznawiana w kolejnych latach. • O dobroczynnym wpływie przytulania wie z pewnością każdy rodzic. Jeśli jednak któremuś z nich zdarzyło się o nim zapomnieć, to z pewnością ta pozycja mu o tym przypomni. Na bazie kojącego dotyku kształtuje się i wzrasta wzajemna miłość. Wzmacniają się i cementują więzi. Dotyk działa antystresowo, powoduje wydzielanie w mózgu hormonu wzrostu GH i endorfin – substancji chemicznych, które powodują przyspieszenie rozwoju i niwelują skutki stresu (www.dziecisawazne.pl). Powyższe teorie to już nie tylko intuicyjne oczywistości, ale prawdy poparte konkretnymi wynikami badań. • To wszystko potwierdzają także przygody Taty Niedźwiedzia i jego synka. Bohaterowie książki wędrują wspólnie przez las i przytulają napotkane zwierzęta. Niektóre z nich na zaproponowany gest odpowiadają ochoczo, inne są zaskoczone, a jeszcze inne wręcz przestraszone. Jednak każde z nich po wzajemnym, wspólnym uścisku czuje się szczęśliwsze. • Nie zdradzamy zakończenia, zachęcamy do wypożyczenia, przeczytania i sprawdzenia na sobie „potęgi przytulasa”. • „Proszę mnie przytulić” to prosta historia, zobrazowana wspaniałymi ilustracjami z jasnym przekazem. Opowiedziana w ujmujący, czuły i zabawny sposób. Głosząca ważne życiowe prawdy o tym, jak ważne są relacje, bliskość, czucia. Tak bardzo oczywiste, że każdy rodzic i dziecko powinno je znać. Książka zawiera przekaz – przytulanie ma moc! • Biblioteka Kraków • Dorota Bojeczko

Nieśmiałym i zakochanym • Rolf Cossou mieszka w Paryżu w wielkim domu ze swoją bogatą rodziną, w której pełno nudnych zasad i nakazów, łamie je czasem tylko ekscentryczna i zapominalska babcia chłopca. Rolf lubi marzyć, zwłaszcza o Ofelii, w której skrycie się kocha. Ofelia jest córką właściciela sklepu z owocami i jej życie wydaje się Rolfowi ciekawe i ekscytujące. Chłopiec jest nieśmiały i nie umie nawiązać z Ofelią znajomości, marzy o przygodzie, w której mógłby jej udowodnić, że jest najo­dważ­niej­szym­ na świecie. • Pewnego wieczoru dostaje swoją szansę i podczas niebezpiecznego wydarzenia z udziałem Ofelii i jej taty wykazuje się odwagą. Ale po całym zajściu, kiedy nawet tata Ofelii nazwał go dzielnym chłopakiem, Rolf jest trochę rozczarowany, bycie odważnym miało być fajniejsze, a przede wszystkim miało pomóc mu zaprzyjaźnić się z Ofelią. Tymczasem ona jest nieco nadąsana, bo Rolf nie przyjął zaproszenia do jej domu, ponieważ musiał wracać na kolację. Z kolei Ofelia nie zrobiła tego, na co Rolf liczył – nie zaproponowała spotkania następnego dnia po szkole… • Czy w tych swoich odmiennych oczekiwaniach i niedomówieniach ona i on spotkają się w pół drogi? A może Rolf okaże się nie tylko najodważniejszym, ale też najmądrzejszym chłopakiem na świecie, porozmawia z Ofelią i zapyta wprost, czy mogą zostać przyjaciółmi? • Sto porad dla nieśmiałych to nowa propozycja szwedzkiej autorki Evy Susso, znanej w Polsce głównie z książek obrazkowych dla najmłodszych. Tym razem bohaterem jest nieco starszy chłopiec, sympatyczny, dzielnie rozprawiający sie ze swoją nieśmiałością. • Książka polecana jest do wspólnego lub samodzielnego czytania. Duże litery, krótkie rozdziały i zabawne ilustracje Benjamina Chaud, znanego z serii książek o słoniu Pomelo, sprawiają, że książkę czyta się łatwo i przyjemnie. Warto wspomnieć, że przed tekstem znalazł się opis wymowy trudnych francuskich imion, nazwisk i nazw, które występują w opowieści. • Biblioteka Kraków • Maria Twardowska-Hadyniak

Najważniejsze w życiu to być sobą • „Tygrysica i Akrobata” Susanny Tamaro to swego rodzaju baśń, powieść filozoficzna. Poznajemy w niej losy małej Tygrysicy, która pewnego dnia wraz ze swoim bratem Tygryskiem przychodzi na świat w mroźnej Tajdze. Ich Matka próbuje wychować swoje potomstwo na odważne, potrafiące odnaleźć się w lodowej krainie tygrysy. Syn wyrasta na walecznego władcę Syberii, który wyrusza zdobyć swoje terytorium i założyć rodzinę, natomiast Córka… no cóż, nie do końca spełnia oczekiwania Matki. Niezbyt dobrze poluje, snuje się bez celu po Tajdze. Rozmyśla nad sensem życia, ale o tym nie wie jej rodzicielka. • Aż wreszcie przychodzi dzień, w którym Matka opuszcza swoje dzieci i wtedy Tygrysica zostaje zdana tylko na siebie. Próbuje iść na wschód, w stronę słońca, ale okazuje się, że im dłużej idzie, tym słońce wcale bliżej nie jest. Po dłuższym czasie takiej bezsensownej podróży spotyka na swojej drodze Człowieka. Istotę, przed którą tak bardzo ostrzegała ją Matka. Na początku nieufnie podchodzi pod jego chatę, obserwuje, bada. Aż pewnego dnia to Człowiek zaczepia Tygrysicę. Okazuje się, że już od dawna wie, że zwierzę koczuje pod jego domem, czeka tylko na właściwy moment, aby… no właśnie. Od tej chwili Tygrysica i Człowiek stają się nierozłączni. W dzień chodzą na dalekie wyprawy, w nocy zaś śpią przytuleni do siebie, bo tak cieplej. Jednak ta sielanka nie trwa długo, gdyż pewnego dnia do domu Człowieka pukają źli ludzie. Chcą odkupić Tygrysicę, ponieważ zaobserwowali, że jest ona posłuszna i wykonuje wszystkie polecenia swojego pana. Człowiek jednak odmawia sprzedania wiernej przyjaciółki, co niestety przypłaca życiem. Zostaje zastrzelony, a Tygrysica oszołomiona i zabrana do cyrku. Jakie będą dalsze losy Tygrysicy? Czy spotkany na drodze Tygrysicy Mały Akrobata pozwoli jej odnaleźć sens życia i spełnić marzenia? Jaką rolę w życiu tytułowej bohaterki odegra Człowiek w Łachmanach, a jaką Młody Koziorożec? • Zachęcam do lektury tej niezwykłej opowieści, w swej konw­encj­iprz­ypom­inającej nieco „Małego Księcia” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego. Pełnej pytań, rozważań, niedopowiedzeń. Pięknej ilustracji tego, że najważniejsze w życiu to pozostać sobą bez względu na okoliczności oraz do końca walczyć o swoje marzenia. Książkę polecam dzieciom ze starszych klas szkoły podstawowej oraz dorosłym, którzy nadal odnajdują w sobie coś z dziecka. • Biblioteka Kraków • Małgorzata Koźma