Anielka

Obecne w nowelach wątki wiejskie wykorzystane zostały także w dwu większych utworach: Anielce i Placówce do przedstawienia ekonomicznego i społecznego obrazu wsi. A jest to obraz niewesoły. Po uwłaszczeniu w 1864 chłopi otrzymali niewielkie zazwyczaj kawałki ziemi. Gospodarowali na nich kiepsko, eksploatując ziemię ponad miarę, nie mając pojęcia o nowoczesnych metodach rolniczych. Majątki ziemskie zostały osłabione, szlachta gospodarzyła na nich niewiele lepiej niż chłopi, wyprzedawała ziemię bądź zadłużała się. Mimo pewnych trendów demokratycznych nie zrealizował się oczekiwany przez pozytywistów solidaryzm społeczny: między dworem a wsią panowała nieufność, dwory nie stały się ośrodkami kultury rolnej. Nieustannym źródłem konfliktów były tzw. serwituty czyli prawa użytkowania części lasów i pól dworskich w zamian za określone usługi. W obu wymienionych utworach użył Prus narracji trzecioosobowej tzw. narratora wszechwiedzącego, ale w pierwszym utożsamia się on z punktem widzenia 13-letniej córki dziedzica, w drugiej - ciemnego chłopa.