Rozdziobią nas kruki, wrony

Rozdziobią nas kruki, wrony - nowela jest bardzo kameralna, występuje w niej niewiele osób, pokazuje normalne losy powstańców, codzienne życie chłopa. Żeromski przez to demaskuje mit o powstaniu - był to zryw skazany na niepowodzenie, gdyż nie udało się zjednoczyć ludzi - chłopi nie rozumieli, o co toczy się walka, nie dość że nie przyłączyli się do walki, to jeszcze często współpracowali z Rosją. Echa leśne - w tej noweli pisarz chciał oddać hołd powstańcom poległym za ojczyznę, których dawne męstwo, odwaga i honor sprawiają, że nawet najwięksi nikczemnicy spośród Polaków pod wpływem wspomnień o powstańcach odzyskują na krótko godność i przypominają sobie o swojej narodowości.