Medalion to nagrobna fotografia lub płaskorzeźba upamiętniająca zmarłego. Utwory zebrane w cyklu Nałkowskiej mają charakter podobny do tych drobnych fragmentów naszej kultury, elementów tanatologii. Niczym miniaturowe szkice lub rzeźby wykute w kamieniach nagrobnych, opowiadania te są portretami ofiar wojny. Są to portrety – symbole, ponieważ mimo swej jednostkowości mówią o tragizmie wielkiej masy ludzi. Literackie medaliony Nałkowskiej upamiętniają czas wojny w żywym właściwie mówieniu ofiar. Chodzi o to, że rzeczywistość zamknięta w tekstach Medalionów jest rzeczywistością minioną: wojna się skończyła, ludzie, rozmawiający wtedy z Nałkowską, także odeszli, jak i sama autorka. Ale gdy wraca się do kart opowiadań, tak jak przechodzi się pomiędzy grobami, postaci tu napotkane mówią wciąż w czasie teraźniejszym. Słuchamy ich losów jakby nagranych na taśmę, tak jak niegdyś Nałkowska słuchała tych historii bezpośrednio. Jest to możliwe także dzięki owej metodzie pisarskiej autorki, niewątpliwie metodzie artystycznej – poprzez skrót, wybór faktów, komentarzy oraz niewidoczną warstwę jej autorskiego głosu. Krytycy zauważają tu rozwarstwienie: zewnętrzna surowość i rzeczowość kryją głębię emocji: szok, zdziwienie, wzruszenie, kategoryczny sprzeciw czy rozpacz. Medaliony są jednym z wielu głosów, świadczących o „czasie pogardy”, „czasie apokalipsy”. Książka Nałkowskiej wyraża tę prawdę o człowieku, którą niezmiernie trudno jest wyrazić, bo jest to prawda o pokładach zautomatyzowanej obojętności, drzemiących w człowieku; obojętności na to, co ludzkie.
