"Mistrzowie słowa” – wielcy aktorzy czytają wielką literaturę. Każdy z 15 tomów zawiera bogato ilustrowaną książkę przedstawiającą sylwetkę danej aktorki czy aktora oraz krótki opis pisarza i jego dzieła. 15 książek, których nie sposób było lepiej napisać, ale które można było jeszcze lepiej przeczytać. 15 wybitnych interpretacji dzieł literackich nagranych w formacie MP3. „Urodziłem się roku Pańskiego 1632, w (...) Yorku. Mimo to mógłbym się niemal zwać Niemcem, albowiem ojciec mój pochodził z Bremy i w późnym dopiero wieku osiadł w Anglii. Matka moja, Angielka, nosiła rodowe nazwisko Robinson, ja zaś, obyczajem angielskim, otrzymałem je przy chrzcie św. za imię. Ojciec mój zawał się Kreutznerem, (...) ale Anglicy, nie mogąc wymówić tego wyrazu niemieckiego, zwali mego ojca: Mister Crusoe, tak że w końcu cała rodzina przybrała to nazwisko. W ten sposób zostałem ostatecznie Robinsonem Crusoe” – przedstawia się bohater najsłynniejszej powieści Daniela Defoe. Za kanwę książki posłużyła pisarzowi historia szkockiego marynarza, który pokłóciwszy się z kapitanem statku, został w 1705 r. na własne życzenie wysadzony na wyspie Más a Tierra u wybrzeży Chile. Przeżył na niej ponad cztery lata, aż zabrał go przepływający w pobliżu angielski statek. O jego historii rozpisywały się gazety. Powieść Defoe ukazała się w 1719 r., cieszyła się wielką popularnością. Wielu jej nastoletnich czytelników próbowało jak Robinson wyruszyć w świat. „Przypadki Robinsona Crusoe” inspirowały innych twórców – doczekały się niezliczonych przeróbek i skrótów. Motyw młodego człowieka zdanego na własne siły legł u podstaw wielu powieści, które nazywano „robinsonadami”. O „Przypadki Robinsona Crusoe” upomniało się oczywiście kino – m.in. Luis Bunuel, Stanisław Goworuchin, Rod Hardy, Thierry Chabert. Powstawały wersje nieme, animowane, krótko- i długometrażowe. Akcja jednej z ekranizacji przeniosła się nawet w kosmos, a w postać Robinsona wcielił się m.in. Pierce Brosnan.
Eliza Orzeszkowa
- Ur.
- 6 czerwca 1841 r. w Miłkowszczyźnie
- Zm.
- 18 maja 1910 r. w Grodnie
- Najważniejsze dzieła:
- Nad Niemnem (1888), Cham (1888), Meir Ezofowicz (1878), Gloria victis (1910), Dobra pani (1873), A...B...C... (1873), Niziny (1885), Dziurdziowie (1885)
Polska pisarka nurtu pozytywizmu znana pod nazwiskiem męża, Piotra Orzeszko, nazwisko rodowe: Korwin-Pawłowska. Publikowała pod pseudonimami: E.O., Bąk, Wa-Lit-No, Li...ka, Gabriela, Litwinka. Pierwszymi jej tekstami były powieści tendencyjne (Marta 1873); cele swojej wczesnej twórczości przedstawiła w rozprawach: Kilka uwag nad powieścią (1866) i Listy o literaturze (1873). Drugim etapem pisarskim Orzeszkowej był realizm (Nad Niemnem), oscylujący niekiedy w kierunku naturalizmu (Dziurdziowie). Teoretycznoliterackie opracowanie założeń powieści realistycznej znalazło się w rozprawie O powieściach T.T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle (1879). Późne utwory noszą cechy prozy modernistycznej (tom Gloria victis). Najsłynniejsza powieść Orzeszkowej, Nad Niemnem, dotyczy tematu tożsamości narodowej, będąc jednocześnie uczczeniem powstania styczniowego, w którym autorka czynnie brała udział. Samo powstanie było bardzo ważną częścią jej życia - w swoim domu ukrywała ostatniego dyktatora tego zrywu narodowego, Romualda Traugutta, osobiście też organizowała zaopatrzenie i pomoc lekarską dla powstańców. Pisarka utrzymywała ścisłe kontakty ze środowiskiem literackim: M. Konopnicka była jej bliską przyjaciółką jeszcze z pensji; ożywiona korespondencja łączyła Orzeszkową z L. Méyetem i Z. Miłkowskim; była związana z tygodnikiem Bluszcz. Nominowana do Nagrody Nobla w 1905 r., przegrała jednak z H. Sienkiewiczem. Twierdziła, że literatura powinna odpowiadać za los społeczeństwa.
- autor: Bartłomiej Sandomierski