Nowele Stefana Żeromskiego mimo swojej niewielkiej objętości są wyjątkowo bogate w treść i przekaz skierowany do odbiorcy. Akcja "Siłaczki" toczy się w zaborze rosyjskim w połowie XIX wieku. Dotyczy historii młodego lekarza, Pawła Obareckiego, który przyjeżdża do miasteczka o wymownej nazwie Obrzydłówek. Odnajduje tam swoją dawną miłość, nauczycielkę Stanisławę Bozowską. Dramatyczne okoliczności ponownego spotkania sprawiają, że lekarz powraca we wspomnieniach do dawnych czasów, lat studiów. W imię pozytywistycznych idei oboje bohaterowie zrezygnowali ze swojej miłości i wyjechali na prowincję, by rozpocząć pracę u podstaw. Podzielali wiarę pozytywistów w szczęście i spełnienie, które przyniesie im praca dla prostego ludu. To właśnie Stanisława Bozowska jest tytułową siłaczką, która nigdy nie wyrzekła się swojej postawy i nie straciła wiary w lepsze jutro. Jej postać jest stawiana za wzór, natomiast lekarza Obareckiego dotykają jego własne słabości, charakterystyczne dla tej postaci. Czy cena, którą zapłacą za swoją postawę, będzie warta ich wyrzeczeń? "Siłaczka" to przykład ponadczasowej literatury autorstwa Stefana Żeromskiego, której przesłanie jest niezwykle aktualne do dziś. Lektura ta skłania czytelnika do refleksji nad tym, czy warto poświęcać wszystko dla realizacji marzeń, nawet jeśli mają one szczytny cel. "Siłaczka" po raz pierwszy została wydana w zbiorze "Opowiadania" w 1895 roku.

Podczas śniadania Cześnik radzi się starego służącego, Dyndalskiego, co do swego ożenku z młodziutką Klarą, potem decyduje się jednak na starszą Podstolinę. Po chwili przybywa wezwany przez Cześnika Papkin, ubrany na modę francuską. Wprasza się na śniadanie i przechwala swoimi (zmyślonymi) podbojami sercowymi oraz bohaterskimi czynami. Cześnik wysyła go z poselstwem do Rejenta Milczka, który jest właścicielem połowy zamku kupionego niegdyś przez ojca Klary. Cześnik nie może sam dojść z sąsiadem do porozumienia. Papkin, bez powodzenia, próbuje się wykręcić od tego zadania. Chętnie natomiast zgadza się na przedstawienie Podstolinie w imieniu Cześnika jego matrymonialnych zamiarów. Kiedy okazuje się, że Rejent naprawia mur graniczny, wzburzony Cześnik wysyła wystraszonego Papkina, aby przepędził murarzy. Tymczasem Obok na wpół rozwalonego muru, w altanie, potajemnie spotykają się Klara i Wacław. Zapewniają się o wzajemnym uczuciu. Wacław ma dość ukrywania swej miłości i chce pojąć ukochaną za żonę. Spór Rejenta i Cześnika stanowi poważną przeszkodę w realizacji tego zamierzenia. Papkin aresztuje Wacława, kiedy ten zmierza do swojej części zamku po spotkaniu z Klarą. Dzięki temu Rejentowicz przebywa w domu Cześnika jako jeniec. Papkin przyprowadza do Cześnika Wacława i przechwala się swoim męstwem. Cześnik każe jednak więźniowi odejść i nie słucha jego namów do zawarcia pokoju z Rejentem. Papkin wspaniałomyślnie daruje Wacławowi wolność, ale ten upiera się, że zostanie w niewoli. W końcu ujawnia kim jest, wyznaje, że kocha Klarę i obiecuje Papkinowi sakiewkę złota za zachowanie milczenia przed Cześnikiem. Kiedy Klara dowiaduje się, że Wacław jest w domu Cześnika, wpada w panikę. Potem jednak namawia ukochanego, by zyskał przychylność Podstoliny, a wtedy może uda im się pobrać. Niestety Podstolina okazuje się być dawną miłością Wacława i jest szczerze rada ze spotkania z dawnym adoratorem. Na koniec Cześnik wysyła Papkina do Rejenta z wyzwaniem na pojedynek. Zrozpaczony i przerażony szlachcic wyrusza z tą misją. Rejent Milczek oświadcza synowi, że ożeni go z Podstoliną. Papkin odbywa trudną rozmowę z Rejentem, który wyraźnie go lekceważy i z rozmysłem straszy. Mimo to Papkin informuje Milczka o wyzwaniu go na pojedynek przez Cześnika, a następnie opuszcza niebezpieczną cześć zamku. Wcześniej jednak dowiaduje się o planowanym przez Rejenta ślubie Wacława z Podstoliną. Tymczasem w swojej części zamku Cześnik przygotowuje się do wesela i do pojedynku. Wraca Papkin z listem Rejenta. Po jego przeczytaniu wpada we wściekłość. Odzyskuje rezon, kiedy się dowiaduje, że w jego domu przebywa Wacław Rejentowicz. Niewiele myśląc postanawia ożenić go z Klarą i tym samym zemścić się na sąsiedzie. Zakochani wpadają w euforię. Ostatecznie sąsiedzi godzą się i wspólnie błogosławią młodym.