"Silmarillion" został opublikowany w 1977 roku, w cztery lata po śmierci autora, w opracowaniu jego syna Christophera. W 1956 roku sam pisarz tak mówił o swojej nieistniejącej jeszcze książce: "Nie sądzę, aby zyskała popularność "Władcy Pierścieni" - ani śladu hobbitów! Masa mitologii, wszędzie elfy i podniosła stylistyka...". A jednak "Silmarillion", który odkrywa źródła inspiracji autora, tworząc jądro całej mitologii Tolkiena, stał się najsłynniejszym obok "Władcy Pierścieni" dziełem pisarza. Silmarillion to zbiór opowieści o Dawnych Dniach, czyli o Pierwszej Erze Świata, poprzedzającej epokę, w której rozgrywa się akcja Władcy Pierścieni. Legendy i mity sięgają zamierzchłych czasów, gdy pierwszy Władca Ciemności, Morgoth, przebywał w Śródziemiu, a elfy Wysokiego Rodu toczyły z nim wojnę, by odzyskać Silmarile, trzy "świetliste klejnoty", w których przetrwało światło Dwóch Drzew Valinoru. Oprócz właściwej historii Silmarilów książkę wypełniają legendy o Ainurach, Valarach, upadku Numenoru i Pierścieniu Władzy. Razem składają się na niepowtarzalny obraz dziejów; od Muzyki Ainurów, z której zrodził się świat, aż do końca Trzeciej Ery, gdy powiernicy Pierścienia odpłynęli z Szarej Przystani...

Wydana po raz pierwszy w 1932 r. "Brzezina" to historia ciężko chorego na gruźlicę Stanisława, który przyjeżdża do leśniczówki swojego brata, by tam spędzić ostatnie dni życia. Nudzą go jednak zwyczaje i atmosfera panujące w domu Bolesława. Wdowiec mieszkający z córką Olą - u którego pracują gosposia Katarzyna i posługaczka Malina - nie potrafi przyzwyczaić się do sposobu życia chorego brata. Sytuacja zaostrza się, gdy obaj zaczynają starać się o względy Maliny.W tym samym zbiorze, co "Brzezina", opublikował autor "Panny z Wilka". Pod koniec lat dwudziestych XX w. 37-letni Wiktor Ruben, uczestnik I wojny światowej, zostaje zarządcą folwarku w Stokroci. W pobliskim dworku w Wilku - gdzie przed 15 laty spędzał beztroskie lata młodości - mieszkają: Julcia, Jola i Zosia. Spotkanie z kobietami, które niegdyś go fascynowały, przywołuje wspomnienia i wywołuje refleksje nad przemijającym życiem. Mężczyzna zdaje sobie sprawę z zaprzepaszczonych nadziei i rozczarowań, jakich nie udało mu się uniknąć. W "Matce Joannie od Aniołów" autor przenosi czytelników do pierwszej połowy XVII w., do klasztoru urszulanek w Ludyniu. Do kresowego miasteczka przybywa jezuita, ojciec Suryn, by stawić czoło złu, które opętało mniszki na czele z ich przeoryszą - Joanną. Mimo egzorcyzmów, jakie czyni, nie udaje mu się pokonać zła. Matka Joanna zaczyna go zaś niebezpiecznie przyciągać... Słynne opowiadania czyta Roman Felczyński.

Trzy pozytywistyczne nowele Elizy Orzeszkowej zebrane w tym zbiorze należą do kanonu literatury polskiej. Zostały one napisane zgodnie z charakterystycznym dla epoki przekonaniem, że praca pisarska powinna łączyć się z pracą u podstaw nad wykształceniem i moralną odnową Polaków. A…B… C… opowiada o misji domowego nauczania i walki z germanizacją, jaką podjęła młoda dziewczyna, Joanna Lipska. Dobra pani obnaża fenomen fałszywej filantropii, pokazując, że dobroczynność może być połączona z interesownością i przedmiotowym traktowaniem osób potrzebujących pomocy. Z kolei Legenda o Janie i Cecylii odwołuje do wartości rodzinnych i do roli, jaką dla utrzymania więzi ma przekazywane z pokolenia na pokolenie wspomnienie o przodkach i o czasach rodzinnej świetności.