Biblioteczny projekt uroczyście podsumowany

Projekt „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej” Miejskiej Biblioteki Publicznej zwieńczył poetycki koncert
w Hali Kultury. Odwołujące się do patriotycznych zrywów i uniwersalnych wartości piosenki oraz wiersze najw­ybit­niej­szyc­h polskich twórców wykonali Magda Sinoff i Dariusz Szada-Borzyszkowski. Podsumowanie projektu stało się też doskonałą okazją do podziękowań dla zaangażowanych weń osób z kilku pokoleń, które w duchu integracji połączyła chęć poszerzania historycznej wiedzy i oddania hołdu uczestnikom jednego z największych niep­odle­głoś­ciow­ych zrywów w historii Polski.

Projekt „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej”, dofinansowany ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”, to kolejna tego typu inicjatywa Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łomży, mająca przypominać uczestnikom wydarzenia przełomowe dla Polski, ale jednocześnie osadzone w lokalnym kontekście. Obchodzona w tym roku 160 rocznica wybuchu powstania lat 1863/64 stała się doskonałą okazją do głębszego spojrzenia na bohaterów, przebieg i kluczowe wydarzenia najdłużej trwającego, a zarazem najbardziej dramatycznego, niep­odle­głoś­ciow­ego zrywu w epoce porozbiorowej. Zapisał się on złotymi zgłoskami również na terenie ziemi łomżyńskiej, gdzie w czasie trwania powstania doszło do setek mniejszych i większych starć z wojskami carskimi, w których bardzo odznaczyli się choćby Artur Awejde, Rafał Błoński i Ludwik Wroński. Jeszcze bardziej odznaczyli się w powstaniu wychowankowie łomżyńskiego gimnazjum Rafał Krajewski i Józef Toczyski, członkowie Rządu Narodowego, straceni wraz z Romualdem Trauguttem. To wszystko przypomniał 20 czerwca podczas historycznego spaceru tematycznego młodzieży z Zespołu Szkół Akademickich Międzynarodowej Akademii Nauk Stosowanych w Łomży oraz podopiecznym Klubu Seniora MOPS „Senior +” i członkom Stowarzyszenia Aktywny Senior Adam Sokołowski, kustosz łomżyńskiego Muzeum Północno-Mazowieckiego. Uczestnicy spaceru nie tylko poznali przebieg powstania na ziemi łomżyńskiej, ale odwiedzili też miejsce straceń powstańców przy Szosie Zambrowskiej oraz cmentarz przy ulicy Kopernika, składając kwiaty i zapalając znicze. Kolejnym etapem realizacji projektu był wykład „Motyw powstania styczniowego w literaturze” prof. Uniwersytetu w Białymstoku, dr hab. Anny Kieżuń z Kolegium Lite­ratu­rozn­awst­wa-Katedry Współczesności i Tradycji Literackiej, która przybliżyła słuchaczom zebranym w Hali Kultury nie tylko liczne utwory poetyckie czy pamiętnikarskie traktujące o powstaniu, ale też jego echa w dziełach znanych pisarzy i pisarek
od przełomu wieku XIX i XX aż do czasów współczesnych. Po niespełna miesiącu, bo 3 października, Tomasz Szymański
z Muzeum Przyrody-Dwór Lutosławskich w Drozdowie w Klubie Seniora MOPS „Senior +” przybliżył starszym i młodszym uczestnikom projektu temat „Gdy umilkły strzały… Nastroje społeczne i historyczne reminiscencje po upadku Powstania Styczniowego w kraju i na ziemi łomżyńskiej”. jak podkreślał historyk upadek powstania był dla Polaków doświadczeniem traumatycznym, tym większym, że wiązał się nie tylko z utratą nadziei na odzyskanie niepodległości, ale również represjami
ze strony carskiego zaborcy.Jednak klęska militarna powstania nie zakończyła walk o polskość i starań Polaków z trzech zaborów o przywrócenie wolnej Polski, co ostatecznie udało się w roku 1918.
O tym wszystkim była również mowa podczas uroczystości podsumowującej projekt, która przybrała formę programu słowno-muzycznego, wzbogaconego filmem dokumentującym wydarzenia w ramach „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej”, przygotowanym przez Adama Kalinowskiego.
– W 160 rocznicę wybuchu powstania chcieliśmy przypomnieć to ważne historycznie wydarzenie i zaakcentować jego lokalny kontekst – podkreślała dyrektor Teresa Fromelc-Pawelczyk, dodając, że łomżyńska biblioteka działa wieloformatowo, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i zain­tere­sowa­niom­ różnych grup wiekowych, od młodzieży do seniorów.
Potwierdził to również wspólny występ wokalistki Magdy Sinoff i aktora Dariusza Szady-Borz­yszk­owsk­iego­. Na jego program złożyły się piosenki o wartościowej treści, od bezpośrednio związanych z walką o niepodległość, jak „Deszcz jesienny deszcz” czy przejmująca „Warszawo ma” Andrzeja Własta, po takie o bardziej uniwersalnym wymiarze, z „Wolnością” i finałowym
„Nie ma jak dom na czele”. Dopełniły je wiersze najw­ybit­niej­szyc­h poetów, by wymienić Cypriana Kamila Norwida, Jana Lechonia, Juliusza Słowackiego, Jonasza Koftę, Władysława Broniewskiego i Juliana Tuwima w poruszającej i chwytającej
za serce interpretacji Dariusza Szady-Borz­yszk­owsk­iego­, aktora i reżysera doskonale w Łomży znanego i często w niej goszczącego. Finałem imprezy było wręczenie kwiatów i podziękowań osobom zaangażowanym w projekt, między innymi prze­dsta­wici­elom­ muzeów w Łomży i w Drozdowie, Zespołu Szkół Akademickich, Klubu Seniora MOPS „Senior +”, Stowarzyszenia Aktywny Senior, Łomżyńskiej Rady Seniorów oraz występującym artystom.
– Cieszymy się, że mieliśmy z kim i dla kogo realizować ten projekt! – podsumowywała jego koordynatorka Elżbieta Ziółkowska, dodając, że ma nadzieję, iż stworzona w tym dniu historia będzie miała ciąg dalszy, w postaci kolejnych projektów i wydarzeń, również adresowanych do szerokiego kręgu odbiorców o różnorodnych zain­tere­sowa­niac­h.

Projekt „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej” został zrealizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.
Relacja z uroczystości: www.mbp-lomza.pl

Fotorelacja z warsztatów ceramicznych z Iwoną Rafałowską prze­prow­adzo­nych­ w dniu 10.11.2023 w Oddziale dla Dzieci w ramach 4 edycji projektu “Łączy nas kultura”
www.mbp-lomza.pl

W podziękowaniu za udział w akcji Narodowe Czytanie Miejska Biblioteka Publiczna w Łomży otrzymała list gratulacyjny
od Pary Prezydenckiej – Pana Andrzeja Dudy i jego żony Pani Agaty Kornhauser-Dudy. Wraz z podziękowaniem otrzymaliśmy pięknie wydany na tę okoliczność egzemplarz „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej z pamiątkowym wpisem Pary Prezydenckiej.

Dziękujemy Kancelarii Prezydenta za przekazane podziękowanie oraz okolicznościowy egzemplarz „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej.

Cieszymy się, że jak co roku mogliśmy być częścią tego wydarzenia. Jeszcze raz pragniemy serdecznie podziękować wszystkim, którzy wspierali akcję i brali w niej udział.

Widzimy się już za rok, podczas wspólnego czytania „Kordiana” Juliusza Słowackiego.

Dzieła Jana Matejki były jednym z kamieni węgielnych czegoś, co możemy nazwać kulturą przetrwania. Malarz okazał się twórcą niezwykłego patriotycznego kodu, który na zawsze zapisał się w naszej pamięci. Na wystawie w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Łomży możemy zobaczyć książki biograficzne oraz albumy malarskie Jana Matejki.

Jan Matejko został wybrany przez Senat RP jednym z trzech patronów roku 2023 z uwagi na ważną rolę jaka przypadła artyście
w budowaniu historii polskiej kultury. Po 130 latach od śmierci, pozostaje on wciąż największym polskim malarzem historycznym, twórcą obrazów prze­dsta­wiaj­ącyc­h wydarzenia i postacie, które złożyły się na narodową wizję dziejów. W świadomości ludzi XIX wieku, a zwłaszcza narodu pozbawionego własnego państwa, historia stała się nauką najważniejszą, wyrażała bowiem stosunek do tradycji, którą należało zachować, kształtowała także odniesienia do świata, w którym należało przetrwać.
Wolne Miasto Kraków, w którym 24 czerwca 1838 roku urodził się Matejko, było ostatnim niepodległym skrawkiem dawnej Rzec­zypo­spol­itej­. Osiem lat później zostało włączone do Austrii. Dzieje rodziny Matejki są przykładem asymilacyjnych możliwości polskiej kultury, która mimo rozbiorów zachowała jednak moc przyciągania cudzoziemców. Artysta był synem Czecha, nauczyciela muzyki, który pojawił się w Krakowie w początkach wieku i spolonizował do tego stopnia, że pierwotne nazwisko Matieyka wystylizował na wzór nazwisk z Litwy. Matka Jana pochodziła z osiadłej w Krakowie niemieckiej rodziny Rossbergów. Dwaj starsi bracia brali udział w wolnościowym zrywie Wiosny Ludów.
Od dzieciństwa Jan wykazywał się dużym talentem plastycznym. Uczęszczał do krakowskiego Gimnazjum św. Anny, zaś w 1858 r. dzięki stypendium wyjechał na studia do Monachium. Po ich zakończeniu i powrocie do rodzinnego miasta, w 1862 roku, namalował jedno ze swoich najbardziej znanych dzieł – “Stańczyka”. Klęska Powstania Styczniowego wpłynęła na porzucenie przez Matejkę cenionego przez niego malarstwa religijnego i skupienie się na przedstawianiu wydarzeń i postaci historycznych.
Wiele jego obrazów nie zawierało ścisłej prawdy historycznej, czasem umieszczał na nich postacie w rzeczywistości nie uczestniczące
w wydarzeniach, przez co chciał bardziej przybliżyć idee wydarzeń niż nauczać historii w klasyczny sposób. Obrazy Matejki charakteryzuje nie tylko kunszt wykonania, ale także komponowanie wiel­opos­taci­owyc­h i panoramicznych scen, świetnie zaaranżowanych z precyzyjnie przedstawionymi postaciami pełnymi ekspresji. W pracach artysty dostrzegamy pełnię barw, precyzję konturu i dopracowane szczegóły.
Z czasem w obrazach Matejki widać również tendencję do pogłębienia dramaturgii scen oraz drobiazgowego odtwarzania strojów, wnętrz czy sprzętów.
Jan Matejko prowadził działalność dobroczynną, m.in. dofinansowywał budżet miasta, wspomagał biednych, przekazywał często obrazy na rzecz państwa lub organizował darmowe wystawy. Uczestniczył w ratowaniu zabytków Krakowa. Brał udział w pracach komisji nad stworzeniem ustawy o konserwacji zabytków oraz komisji kons­erwa­tors­kich­ w czasie odnawiania ołtarza Wita Stwosza w Kościele Mariackim, restauracji budynku Sukiennic, zamku na Wawelu oraz Kościoła Mariackiego.
Dzieła Jana Matejki były jednym z kamieni węgielnych czegoś, co możemy nazwać kulturą przetrwania. Malarz okazał się twórcą niezwykłego patriotycznego kodu, który na zawsze zapisał się w naszej pamięci. Na wystawie w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Łomży możemy zobaczyć książki biograficzne oraz albumy malarskie Jana Matejki. Na szczególną uwagę zasługuje album wydany w 1876 roku z tekstem objaśniającym Kazimierza Władysława Wójcickiego.
Zapraszamy do obejrzenia wystawy z okazji 185. rocznica urodzin i 130. rocznica śmierci Jana Matejki
www.mbp-lomza.pl

Zapraszamy do obejrzenia zdjęć z podsumowania projektu “Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej”.
www.mbp-lomza.pl

Początek miesiąca to okazja do ogłoszenia wyników w naszym konkursie “Czytelnik Miesiąca”.
Laureatką w październiku została Zosia Andrzejewska – czytelniczka Filii Nr 2.
Tata Dariusz, tak pisze o lekturowych zain­tere­sowa­niac­h swojej córki:
Zosia to ponad 4 letnia dziewczynka, która namiętną czytelniczką została jeszcze zanim nauczyła się dobrze trzymać książeczki. Na wyjścia do Biblioteki nr 2 zawsze się umawia – najczęściej z mamą, czasem z tatą, zdarza się i z koleżanką. Jako stała bywalczyni jak burza przegląda swoje ulubione półki i wybiera kolejne pozycje. Gustuje w różnych tytułach i gatunkach, choć zawsze w czołówce są te „około medyczne”. A w wyprawach do biblioteki, jak i w późniejszej lekturze zawsze towarzyszy jej młodsza siostra Gosia. Najlepszy sposób na miłe popołudnie: wygodne łóżko, stos książek i głos mamy snujący kolejne opowieści.
Gratulujemy!
Jesteśmy dumni z tak dojrzałej i wytrawnej czytelniczki!

Zapraszamy na spotkanie autorskie z aktorem Andrzejem Beyą-Zaborskim

23 listopada (czwartek) 2023 r. o godz. 18.00 w Hali Kultury

Spotkanie poprowadzi Krzysztof Kędziora – współautor książki “U Pana Boga na dywaniku”

Andrzej Beya-Zaborski – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, także reżyser teatralny. Absolwent PWST w Warszawie, Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku. Od 1978 roku aktor Białostockiego Teatru Lalek. Szerszej widowni znany przede wszystkim z roli komendanta policji w kultowej serii filmów „U Pana Boga za piecem”, „U Pana Boga w ogródku”, „U Pana Boga za miedzą” w reżyserii Jacka Bromskiego. Wystąpił w ponad pięćdziesięciu produkcjach filmowych i serialowych, a także w niezliczonej liczbie spektakli teatralnych. Od dziecka związany z Białymstokiem i zakochany w Podlasiu – jak się zdaje z wzajemnością.

CZAS ZADUMY
Zadumy czas nastał i znowu przed nami
W kolorach chryzantem i zapachu zniczy
Pomiędzy kapliczki zasiada nostalgia
Czas listopadowy przetykany mgłami
Widzimy więcej gdy w ciszę wsłuchani
Jak w morzu świateł przemykają cienie
Tych co odeszli u kresu żywota
I tych co przedwcześnie bez szans na istnienie
I choć oni wszyscy w ziemi pogrzebani
W objęciach nocy zasnęli na wieki
W pamięci bliskich ciągle powracają
Szukać ukojenia wśród tych co kochali
Ni lata ni ludzie nie zatrą goryczy
Ciągle czas zaduszny łączy te dwa światy
Tych co być może lepszy świat znaleźli
Z tymi co w żalu tutaj pozostali
Grażyna Karasiewicz 30.10.2023
Początek listopada skłania do zadumy i nostalgii. To czas na mentalne zatrzymanie się, spojrzenie wstecz i przywołanie wspomnień. Okazją do tego będą wizyty na cmentarzach, zapalenie zniczy, położenie kwiatów. Od nas zależy, co ocalimy i o czym będziemy pamiętać…

Kontynuując tradycję, my bibliotekarze, odwiedzamy groby naszych zmarłych koleżanek i kolegów, zawodowo związanych z biblioteką i chociaż część osób znamy tylko ze wspomnień – chcemy przekazać pamięć o nich następnym pokoleniom.