Jak wygląda świat z perspektywy osoby szpetnej? Czy panujący współcześnie wszechobecny kult piękna i doskonałości pozbawia osoby niezbyt urodziwe prawa do szczęścia? Czy brzydcy ludzie skazani są wyłącznie na wykluczenie społeczne? Problem ten porusza najnowsza książka Patrycji Pustkowiak. • Powieść Maszkaron powstała dzięki Nagrodzie im. Adama Włodka, przyznawanej przez Fundację Wisławy Szymborskiej. Jest to druga książka autorki „Nocnych zwierząt”, nominowanych w 2014 roku do Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody Literackiej Gdynia. Już sam tytuł powieści wiele zdradza na temat jej zawartości. Lektura nie stanowi pochwały brzydoty, ale jest dogłębnym studium kobiecej samotności wynikającej w dużej mierze z niezbyt atrakcyjnej fizjonomii głównej bohaterki powieści, ale nie tylko. Marianna ma paskudną twarz, ale też szpetne wnętrze. Postrzega siebie i otaczającą ją rzeczywistość przez pryzmat zawiści i żalu do świata oraz Boga za to, że nie obdarzył jej urodą, a co za tym idzie, odebrał prawo do szczęścia. Marianna nienawidzi innych ludzi, ale przede wszystkim nienawidzi siebie. Sama o sobie mówi: byłam tak bardzo niczym. Poznajemy ją w chwili, gdy zdaje jej się, że oto umiera, a tak naprawdę dostaje wstrząsu anaf­ilak­tycz­nego­ spowodowanego anty­biot­ykot­erap­ią. W tym czasie wspomina swoje pokraczne dzieciństwo, przepełnioną goryczą młodość i jakże trudne wkraczanie w dorosłe życie. Czy znalezienie się na granicy życia i śmierci zmieni coś w światopoglądzie Marianny? • Małgorzata Koźma • Biblioteka Kraków

Współczesny rynek wydawniczy dla dzieci zdumiewa mnogością publikacji. Jakość tego morza literatury jest bardzo różnorodna. Jednak wśród natłoku coraz to nowszych pozycji można natrafić na prawdziwe perły. Niewątpliwie do takich należą „Bajki, które uczą jak być szczęśliwym” autorstwa hiszpańskiej psycholog i pedagog Begoñy Ibarrola. • Całość składa się z 10 rozdziałów, stanowiących Dekalog rodziców, którzy chcą wychowywać szczęśliwe dzieci. W ich skład wchodzą bardzo istotne elementy składowe procesu wychowania, np. bezwarunkowa miłość, wspieranie autonomii dziecka, wychowanie w szczerości i uczciwości, atmosferze spokoju i harmonii, i wiele innych. Każdy z rozdziałów poprzedza krótkie, aczkolwiek bardzo konkretne objaśnienie celu danej treści. Skierowane do rodzica, wychowawcy, akcentuje istotę danej kwestii. Następnie czytamy naszym pociechom bajki, emanujące doskonałymi przykładami. Ich zwierzęcy bohaterowie mają wiele ludzkich cech i zachowań. Bywają zazdrosne, mają problem z uwierzeniem we własne siły, chcą być samodzielne lub są bardziej strachliwe, mają problemy z okazywaniem uczuć… Każdy z rozdziałów jest zwieńczony cennymi wskazówkami dla rodzica oraz propozycjami zabaw nawiązujących do przeczytanej treści. • To książka, na którą każdy rodzic powinien zwrócić uwagę. Niezwykle pomocna w procesie wychowania dziecka z ogromem wskazówek i objaśnień. Napisana pięknym językiem. Całości dopełniają ilustracje Jesúsa Gabána, barwne, a zarazem subtelne. To jedna z takich pozycji, która czytana wspólnie rozwija zarówno dziecko, jak i rodzica. Z pewnością każdy z opiekunów pragnie szczęścia dla swoich dzieci. Jednak jeśli sami nie znamy drogi do tego psychicznego dobrostanu, to jak możemy jej uczyć nasze dzieci? Bycie szczęśliwym w życiu to wielka sztuka, którą, świadomie lub nie, przekazujemy swoim pociechom poprzez swoje wzorce osobowe, nasze podejście do spraw życiowych, wartości itp. Drodzy rodzice, szczęśliwe dzieci, zadowolone z siebie, dobrze rozwinięte intelektualnie i emocjonalnie, inteligentne, otwarte, zintegrowane ze społeczeństwem to nie utopia. Powyższa pozycja służy nieocenioną pomocą. Szukajcie jej w filiach Biblioteki Kraków i czerpcie z niej wiedzę garściami. Wspaniałej lektury!

Nie jest łatwo zachęcić najmłodsze pokolenia do poznania biografii i twórczości wybitnych literatów czy muzyków. Jeszcze trudniej jest napisać książkę, która w przystępny i lekki sposób prezentuje dokonania oraz życie codzienne wyjątkowych ludzi. Izabella Klebańska podjęła taką próbę, jak się okazało, bardzo udaną. Hej, zagrajcie siarczyście! Opowieść o Stanisławie Moniuszce to jej najnowsza książka wydana przez Wydawnictwo Literatura. • Rok 2019 ogłoszony został Rokiem Stanisława Moniuszki w związku z 200. rocznicą urodzin wybitnego kompozytora, zwanego często ojcem „polskiej opery narodowej”. Książka adresowana jest do nieco starszych dzieci, które poznają jedenastoletnią Tośkę Zarębską, główną bohaterkę cierpiącą na manię prześladowczą. Z postacią Stanisława M. styka się słuchając hejnału Łodzi, odwiedzając przyjaciółkę Julkę, czy będąc na imieninach wujka Andrzeja. Zaintrygowana takim zbiegiem okoliczności postanawia poznać postać Moniuszki i jego twórczość. W tym momencie Izabella Klebańska zaczyna opowiadać biografię kompozytora, ale robi to w niezwykły sposób. Zamiast ency­klop­edyc­zneg­o biogramu czytelnik poznaje opowieść o zwykłym, niep­ełno­spra­wnym­ chłopcu, walczącym o miłość, rodzinę, wartości patriotyczne, a także własne marzenia. Postać Moniuszki zaprezentowana została zwyczajnie, a młode pokolenie może się z nim utożsamiać, ponieważ doświadcza podobnych trudności, dąży do sukcesu, mimo przeciwności nie poddaje się i spełnia marzenia. Do głównej bohaterki Tośki wracamy w ostatniej części książki, co stanowi klamrę kompozycyjną. • „Hej, zagrajcie siarczyście! Opowieść o Stanisławie Moniuszce” to książka, którą warto mieć w swojej domowej biblioteczce. Warstwa tekstowa uzupełniona została nielicznymi ilustracjami Magdaleny Pilch oraz archiwalnymi fotografiami pochodzącymi z Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona. Świetnym uzupełnieniem jest kalendarium z życia kompozytora, wybrane kompozycje oraz wykaz artystów związanych z jego twórczością. Atutem książki jest również płyta CD z kompozycjami artysty. Czytelnicy nie tylko poznają postać Stanisława Moniuszki, ale mogą również kształtować swoją wrażliwość muzyczną. • Paulina Knapik-Lizak • Biblioteka Kraków

Dzieje fortuny Potockich z Tulczyna • Książka prof. Jerzego Łojka Potomkowie Szczęsnego przedstawia losy Mieczysława Potockiego (1799-1878), jednego z szesnaściorga dzieci targowiczanina, skazanego na infamię Stanisława Szczęsnego Potockiego. • W latach 1772-1782 Szczęsny przeniósł swoją siedzibę z Krystynopola do Tulczyna, zabierając ze sobą archiwum rodowe. Niestety archiwum po jego synu Mieczysławie i wnuku Mikołaju nie odnaleziono. Historię rodu Potockich przedstawił autor na podstawie relacji pami­ętni­kars­kich­ (głównie Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, Tadeusza Bobrowskiego oraz Wincentego Bełżeckiego). • Dzieje Mieczysława to wyjątkowa lista plugawych i podłych postępków. Magnat o gwałtownym usposobieniu, sprytny i bezwzględny, po przejęciu spadku po ojcu stał się prawdopodobnie najbogatszym Polakiem poł. XIX wieku. Nie ma pewności, czy był biologicznym synem Szczęsnego. Ucieczka z rosyjskiej gwardii, konflikty z matką (obrabował ją i wyrzucił z Tulczyna), rodzeństwem i żonami, zesłanie do Saratowa za liczne nadużycia, zmiana wyznania na prawosławie, nieślubne dzieci, próba ucieczki z Saratowa i kolejne zesłania, aż w końcu uwięzienie w twierdzy Szlisselburg, to niemal gotowy scenariusz na film. Udało mu się zbiec i zamieszkać w Paryżu, gdzie pomnażał swoją fortunę. Jego spadkobiercą został syn Mikołaj, który zmarł bezdzietnie w 1921 r., przekazując swój majątek oraz dzieła sztuki dalekiemu krewnemu Alfredowi Potockiemu z Łańcuta, IV-temu i ostatniemu ordynatowi. Alfred od maja do lipca 1944 r. wywiózł z Łańcuta, przy pomocy władz niemieckich, co najmniej 700 skrzyń z dziełami sztuki, meblami, porcelaną, książkami, archiwaliami. Było to niemal całe wyposażenie zamku. • Polecam również Dzieje zdrajcy (opracowanie ukazujące sylwetkę Stanisława Szczęsnego Potockiego – pana na Tulczynie) oraz Dzieje pięknej Bitynki. • Joanna Muniak • Biblioteka Kraków

Tove Jansson tym razem w odsłonie dla dorosłych czytelników. „Uczciwa oszustka”, książka autorki legendarnego cyklu dla dzieci o mieszkańcach Doliny Muminków, to opowieść dość osobliwa. Napisana w stylu skandynawskim, oszczędna w słowach, pełna niedopowiedzeń, czysta, wręcz chłodna proza. To historia dziewczyny o imieniu Katri, mieszkanki małej miejscowości, osoby skromnej, cichej, nieco zdziwaczałej, żyjącej wraz z bratem i owczarkiem niemieckim w małej klitce nad sklepem. Jednak a dalszych kartach powieści okazuje się, że pod tym płaszczykiem kryje się osoba inteligentna i przebiegła, snująca misterny plan diametralnej zmiany dotychczasowego życia, zdobycia pieniędzy i spełnienia marzeń, nie tylko swoich, ale również ukochanego brata. Książka stawia przed czytelnikiem wiele pytań: czy cel uświęca środki, nawet jeśli ten cel jest słuszny, a środki dążące do niego nie wydają się zbyt wyrachowane? Czy można być uczciwym oszustem? Autorka nie odpowiada wprost, nie klasyfikuje, ale pozostawia odbiorcy ocenę bohaterów powieści i ich czynów. Serdecznie zachęcam do lektury historii, która ze środka upalnego lata przeniesie Was do zasypanego śniegiem Västerby, nad skutą lodem zatokę. • Małgorzata Koźma • Biblioteka Kraków