We współczesnym świecie, w którym dominują urządzenia elektroniczne i coraz szybszy postęp technologiczny, nie zdziwi pewnie młodych czytelników podróż kapsułą czasu, czy posiadanie komunikatora do łączenia z bazami informacyjnymi. Co może jednak łączyć te nowoczesne formy komunikacji z lekcją historii? Okazuje się, że jest to książka Grażyny Bąkiewicz „Jadwiga kontra Jagiełło” adresowana do czytelników w wieku powyżej 9 lat. • Książka jest trzecim tomem serii „Ale historia...” wydawanej przez Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”. W serii ukazały się już powieści „Mieszko, ty wikingu”, „Kazimierzu skąd ta forsa?”, dosłownie kilka tygodni temu pojawiła się na rynku wydawniczym czwarta część „Zygmuncie, i kto tu rządzi?”. • W 2016 r. pierwszy tom otrzymał wyróżnienie 23. edycji Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego. Celem serii było stworzenie opowiadań prezentujących w ciekawy i atrakcyjny sposób, dla współczesnego odbiorcy, faktów historycznych z życia władców polskich oraz czasów, w których żyli. • Bohaterami serii są Karol zwany Grubym, Aleks, Słoniu, Jola, Ola i Zuzka. W każdej opowieści jeden z szóstki nastolatków jest głównym bohaterem, pozostali występują na drugim planie. Przewodnikiem po trzeciej części serii został Gruby, smakosz słodyczy, poszukiwacz przepisów na cukierki, producent domowych tęczowych landrynek. Akcja opowieści rozgrywa się w przyszłości, w której mieszkańcy poruszają się za pośrednictwem kapsuły przenoszącej w czasie i przestrzeni, a do uzyskiwania informacji wykorzystują komunikatory. • Książka „Jadwiga kontra Jagiełło” posiada kompozycję szkatułkową – czytelnicy poznają dwie opowieści. Akcja jednej rozgrywa się w szkole podczas lekcji historii pt. „Władysław Jagiełło”, którą prowadzi pan Cebula. W trakcie zajęć opowiadana jest druga historia dotycząca Jadwigi oraz wielkiego księcia litewskiego Jagiełły. Jak to możlwe? Otóż pan Cebula to kreatywny i nowoczesny nauczyciel. Podczas lekcji historii zadaje uczniom problemowe pytania lub stawia hipotezy, następnie wysyła ich na wycieczki tematyczne w przeszłość w poszukiwaniu odpowiedzi na postawiony problem. Uczniowie przenoszą się do odległych czasów używając specjalnych przycisków zamontowanych przy szkolnych ławkach. Pewnie nie jeden młody czytelnik chciałby wziąć udział w takiej niezwykłej przygodzie. • [Spoiler] Ilustracje Artura Nowickiego doskonale uzupełniają treść, a wstawki komiksowe dodają humoru i dopełniają informacyjnie. Książka napisana przez Grażynę Bąkiewicz jest nowoczesną formą prezentacji wiedzy z zakresu historii. Pokazuje również, jak w opowieść humorystyczną wpleść wątki historyczne, biograficzne, kulturowe nie zniechęcając czytelnika, a pobudzając w nim ciekawość i zachęcając do sięgnięcia po kolejne części serii. Doświadczenie autorki, jako historyka i nauczyciela oraz zastosowanie różnorodnych zabiegów kompozycyjnych i edytorskich przyczyniło się to tego, że seria cieszy się popularnością wśród dzieci i młodzieży, a nawet rodziców. • Paulina Knapik • Biblioteka Kraków

Jeśli Wasze dzieci nie chcą spać, przeczytajcie im koniecznie książkę „Wszyscy ziewają”. Autorką jest holenderska pisarka i ilustratorka Anita Bijsterbosch. • Jest to książka z okienkami, w których ukazują się pyszczki dziewięciu zwierzątek i buzia bobasa. Książka jest uwielbiana przez dzieci i rodziców na całym świecie, zdobyła nagrodę Kirkus Reviews Best Picture Book of 2016, jako najlepsza książka obrazkowa dla dzieci w wieku 2-6 lat. • Książka liczy 30 stron, po lewej stronie znajduje się krótki tekst prezentujący dane zwierzątko, a po prawej jego ilustracja. • Podczas czytania najmłodsi nie tylko bawią się w otwieranie i zamykanie buziek, ale poznają też zwierzęta, którym można policzyć ząbki, co z kolei jest dobrym pretekstem do rozmowy na temat higieny. • Książka „Wszyscy ziewają” rozwija percepcję u dzieci, może służyć do nauki kolorów, poznawania kształtów i wzorów (spiczaste uszka, okrągłe buzie, pasiasty wąż) oraz naśladowania dźwięków zwierząt. • Książka ma twardą okładkę, kartki są z grubego i błyszczącego papieru, ilustracje są przejrzyste, bardzo kolorowe i wesołe (wszyscy mają uśmiechnięte buźki). Ostatnia strona, na której wszystkie ziewające maluchy śpią może posłużyć do nauki liczenia do dziesięciu. • Książka „Wszyscy ziewają” Anity Bijsterbosch uczy, bawi i umila najmłodszym zasypainie. • Maria Twardowska-Hadyniak • Biblioteka Kraków

„Przygody Wilka” to seria książek o sympatycznym Wilku z Dalekiego Lasu wydawana przez Wydawnictwo Adamada od 2015 roku. W 2016 roku seria została wyróżniona przez Komitet Ochrony Praw Dziecka (Świat Przyjazny Dziecku). Przygody Wilka tworzy francuski duet: Orianne Lallemand – autorka tekstów i Eléonore Thuillier – ilustratorka. • Długą drogę przebył Wilk, odkąd z tchórzliwego, bojącego się własnego cienia, stał się wszędobylskim, ciekawym świata podróżnikiem. Bał się ciemności, więc spał przy zapalonym świetle, bał się szelestu, lasu i własnego cienia. Mama i tata wysyłają go w świat, aby stawił czoła swoim lękom. Wilczek stopniowo przełamuje strach, odnajduje miejsce w Dalekim Lesie i zdobywa oddanych przyjaciół, od tej chwili nigdy się już nie boi („O Wilku, który bał się własnego cienia”). Jest tak odważny, że postanawia wybrać się w podróż dookoła świata („O Wilku, który podróżował po świecie”), a dzieci wraz z nim poznają najsłynniejsze miasta, zabytki, różne kultury i kuchnie świata. Okazją do rozmowy o podróżach i możliwości poruszania się po świecie różnymi środkami transportu jest opowieść „O Wilku, który nie lubił chodzić”. W podróży Wilczek zawsze tęskni za swoimi oddanymi przyjaciółmi, którzy chętnie służą mu radą i pomocą. W historii „O Wilku, który został gwiazdą rocka” bohater poszukuje artystycznej drogi, w odkrywaniu swoich talentów jest niestrudzony, a jego przyjaciele, co rusz odkrywają jego artystyczne zdolności. Kiedy Wilk postanawia upiec szarlotkę na wiosenne przyjęcie w lesie, przekonuje się, jak ważna jest wzajemna pomoc. W poszukiwaniu składników na ciasto trafia do Baśniowego Lasu, gdzie spotyka postaci z bajek, w których występował, jako czarny charakter. Dochodzi do zabawnej komedii omyłek, z której Wilk, dzięki swej otwartości i życzliwości wychodzi bogatszy o nowe doświadczenia i przyjaźnie („O Wilku, który trafił do Baśniowego Lasu”). Uroczy i pogodny Wilczek miewa też gorsze dni, jak ten kiedy przestaje mu się podobać jego czarne futro. Przez cały tydzień przyozdabia futro na różne sposoby, różnymi kolorami, aby dojść do wniosku, że najlepiej czuje się w skórze wilka („O Wilku, który chciał zmienić kolor”). • Książki o Wilku z Dalekiego Lasu są oryginalne i inspirujące. Przygody głównego bohatera uczą dzieci życzliwości, otwartości i odwagi. Pokazują, że warto przełamywać strach, aby móc zdobywać świat i przyjaciół, rozwijać zainteresowania i pozostawać sobą. Przygody Wilka opisane są w sposób lekki i zabawny. Tekst doskonale przetłumaczony przez Iwonę Janczy. Kolorowe, niepowtarzalne ilustracje, pięknie ilustrują perypetie głównego bohatera. • Maria Twardowska-Hadyniak • Biblioteka Kraków

Jest rok 1943. Trwa pożoga II Wojny Światowej, podczas której Rzeczpospolita po raz kolejny w historii znika z mapy Europy. Ziemia wołyńska, od wieków zamieszkiwana przez różne narodowości – między innymi przez Ukraińców, Polaków, Żydów i Ormian, na początku wojny włączona do podległej ZSRR Ukraińskiej SRR, w roku 1941 dostaje się pod okupację III Rzeszy. Wydawałoby się, że wobec realnego zagrożenia ze strony wspólnego okupanta, mieszkańcy ziemi wołyńskiej zjednoczą się i staną do walki. Nic bardziej mylnego: rosną w siłę ukraińskie organizacje nacj­onal­isty­czne­: UPA oraz OUN, które mają nadzieję na usunięcie ludności polskiej z terenów Wołynia i okolic. • Historycy szukają powodów, dla których ostatecznie dochodzi do organizacji tzw. akcji antypolskiej. Ukraińcy z pewnością mieli w planach utworzenie własnego państwa, jednolitego etnicznie, pod protektoratem III Rzeszy. Jakkolwiek jednak ważki byłby to powód – nigdy nie będzie on uspr­awie­dliw­ieni­em dla wydarzeń, jakie w roku 1943 mają miejsce na Wołyniu. Ludobójstwa usprawiedliwić nie sposób. Kulminacja akcji antypolskiej następuje 11 lipca 1943 – w tzw. „krwawą niedzielę”. Władze UPA wydają rozkaz eksterminacji ludności nie tylko polskiej, ale również żydowskiej, rosyjskiej, ormiańskiej, czeskiej i innych, zamieszkujących ziemię wołyńską. Szacuje się, według różnych źródeł, iż pomiędzy lutym 1943 a styczniem 1944 z rąk Ukraińców ginie między 50 a 60 tysięcy osób pochodzenia polskiego. • O bolesnej i trudnej historii Polaków na Wołyniu w czasie II Wojny Światowej opowiada najnowsza książka Piotra Tymińskiego „Wołyń bez litości”. Rzetelne przygotowanie tła historycznego jest jedną z głównych zalet powieści. Pierwsze jej strony przenoszą nas do Brzozowych Ostów – wsi, w której mieszkają obok siebie Polacy i Ukraińcy. Poznajemy dom, zamieszkiwany przez liczną, kochającą się rodzinę. Jest Wielki Czwartek, trwają przygotowania do tajni – wieczornego posiłku, ostatniego przed śniadaniem wielkanocnym. To początek historii Stanisława Morowskiego, głównego bohatera książki Piotra Tymińskiego. • „Bez litości” w tytule odnosić możemy z jednej strony do obrazów niew­yobr­ażal­nych­ cierpień, jakie bojownicy UPA i OUN zadają bezbronnym mieszkańcom. Z drugiej zaś strony – śledząc losy Stanisława Morowskiego dowiadujemy się, jak na Wołyniu w odpowiedzi na działania ukraińskie organizuje się polska samoobrona – kilk­unas­toos­obow­e oddziały, często wcielane później do Armii Krajowej. Nienawiść rodzi nienawiść, a okrucieństwo prowadzi do okrucieństwa. Polscy partyzanci również ostatecznie zapominają, czym jest litość. • Czytelnik, zainteresowany działaniami zbrojnymi, które nastąpiły jako odpowiedź na rzeź wołyńską, z pewnością doceni rzetelne opracowanie tła historycznego powieści. Jest wiele obrazów, opisanych przez Autora, które długo zostają w pamięci czytelnika. Nie chodzi tylko o opisy przerażających, nieludzkich zbrodni, których dopuszczają się upowcy, ale również o przybliżenie sytuacji, panującej w tamtych czasach na kresach wschodnich. Niemiecki okupant na ogół nie ma w książce cech okrutnego nazisty. Piotr Tymiński opowiada o zdobywaniu broni od Niemców do walki z ukraińskimi rezunami. Stosowanie się do niemieckiej jurysdykcji niejednokrotnie gwarantuje bezpieczeńtwo miejscowej ludności. Niektórzy mieszkańcy decydują się nawet na wyjazd do Niemiec na przymusowe roboty, aby uniknąć śmierci z rąk Ukraińców. • Z drugiej strony: czytelnikowi, niez­azna­jomi­onem­u ze słownictwem militarnym, mogą nie spodobać się szczegółowe opisy akcji, w których uczestniczą bohaterowie książki. Używane przez Autora pseudonimy licznych bohaterów drugoplanowych – wszystkie nieodmiennie podawane w cudzysłowie – również komplikują odbiór. Przeszkadzają też pewne uproszczenia w konstrukcji postaci i dialogów w książce: na przykład uratowana od śmierci dziewczynka spokojnie opowiada grupie młodych partyzantów o tym, jak kilkukrotnie została zgwałcona przez Ukraińców, a następnie tuż obok niej brutalnie zamordowano jej ojca. Wydaje się mało prawdopodobne, aby młodziutka osoba, która przeżyła tak niewyobrażalną traumę, mogła spokojnie o tym opowiadać przy ognisku. • Podsumujmy: „Wołyń bez litości” Piotra Tymińskiego z pewnością nie jest książką, po którą miłośnik beletrystyki będzie chciał sięgać w długie zimowe wieczory, aby poprawić sobie nastrój. Jest to lektura poważna, dobrze opracowana, z ciekawie skonstruowaną fabułą, dynamiczną akcją. Książkę polecam pasjonatom historii, literatury wojennej oraz literatury faktu. • Maria Mazur-Prokopiuk • Biblioteka Kraków

Linn to wrażliwa, nieco zagubiona dziewięciolatka, próbująca odnaleźć się w nowym miejscu i nowej rzeczywistości po rozwodzie rodziców. Linn mieszka z mamą, która nie do końca rozumie swoją córkę i nie radzi sobie z jej innością. • [Spoiler] Książka zawiera dużo mądrości życiowej. Wiele mogą z niej wynieść rodzice, którzy w imię źle pojętej miłości organizują życie swoim dzieciom według własnych potrzeb i wyobrażeń. • Książka choć porusza trudne i poważne problemy napisana jest prostym językiem. Okładka książki wyglądem przypomina brulion, a czarno-białe ilustracje Anny Nilsson wyglądają jak dziecięce obrazki narysowane przez główną bohaterkę. • Maria Twardowska-Hadyniak • Biblioteka Kraków