Wypożyczając 'Ostatni imperator - cesarz, który był bogiem', patrząc na tytuł i okładkę, spodziewałam się obszernej pozycji na temat cesarza Hirohito i jego panowania. Jakież było moje zdziwienie kiedy czytając kolejne rozdziały okazało się, iż na temat samego cesarza Showa odniósł się w całości jedynie pierwszy i ostatni rozdział, natomiast wszystkie od drugiego do przedostatniego przedstawiały opis zetknięcia się autora z japońską polityką, ekonomią, historią, socjologią, gospodarką i kulturą, podkreślając zwłaszcza jej wewnętrzną politykę lat osie­mdzi­esią­tych­ i relacje między Japonią a Stanami Zjednoczomymi, biorąc pod uwagę ich ukształtowaną przez wspólną historię złożoność. Mimo tego, iż tytuł niekompletnie oddaje treść książki, pozycja świetna i gorąco warta polecenia, a poszczególne wątki są naprawdę interesująco i merytorycznie opisane, powołując się na wiele wewnętrznych źródeł, jak tamtejsza prasa czy wypowiedzi samych Japończyków oraz wielu japonistów.

Pozycja naprawdę niezła jeśli chodzi o przedstawienie życia codziennego w Japonii, jednak całą przyjemność odbierają liczne literówki, a nawet błędy ortograficzne w tekście. Mimo tego, ciekawe spojrzenie na Japonię lat dzie­więć­dzie­siąt­ych, mnóstwo interesujących 'smaczków', które zostały w tamtej dekadzie, czego dzisiaj próżno szukać w aktualnych pozycjach. Interesujący jest fakt jak dużo miejsca autorowi zajął wątek o seksie, pornografii i prostytucji- z zaskakującymi drobiazgowymi szczegółami, jak porównanie konkretnych cen usług do konkretnych miejsc - oczywiście wszystko to w merytorycznym, ency­klop­edyc­znym­ tonie. Fotografie na końcu książki przedstawione są w nieco za małym formacie, a szkoda, bo są interesujące i nawiązują do wcześniejszych rozdziałów.

Pozycja naprawdę fantastyczna jeśli chodzi o warstwę fotograficzną. Nie miałam zbyt wysokich oczekiwań jeśli chodzi o jakość zdjęć sprzed ponad 30 lat, ale zdjęcia miast, natury, świątyń, ludzi są naprawdę piękne, co dodatkowo podkreśla powiększony format książki. Treść merytoryczna do pewnego momentu była naprawdę w porządku, jednak niestety pomimo wydania w roku 1990, w książce niekiedy pojawiają się akcenty podkreślające wpływ ówczesnego Związku Radzieckiego na Japonię (...?) oraz inne kwiatki w postaci fragmentów prosto z socj­alis­tycz­nego­ słownika wyrazów anty­kapi­tali­styc­znych. Na szczęście nie jest tego zbyt dużo, jednak ewidentnie momentami psuje odbiór całości.

Trafiłam na "Starzy i nowi bogowie Japonii" szukając pozycji w bibliotece na temat shinto. Nie zraziłam się datą tej publikacji (1973) ani jej radzieckimi autorami, wręcz poczułam się zachęcona licząc na to, iż poznam perspektywę postrzegania Japonii sprzed pół wieku. Pierwsze rozdziały czyta się całkiem przyjemnie, wprowadzenie do tematu religii w Japonii jest stopniowe i merytoryczne, mnóstwo ciekawostek, których teraz nigdzie się nie znajdzie. Niestety, od trzeciego rozdziału i dalej do końca publikacji, z książki wylewają się głównie treści porównujące Japonię do (w ocenie autorów) jedynie słusznego systemu socj­alis­tycz­nego­, obśmiewając 'zgniły kapitalizm' Japonii. Mimo wszystko, dla pasjonatów Japonii pozycja jak najbardziej do przeczytania, chociażby żeby (z wielkim) dystansem spojrzeć na temat z innej perspektywy. Ocena tylko 2, ponieważ mimo świetnego początku, poziom merytoryczny spada w miarę dalszego czytania.